16/12/2025
Ngày 10/12/2025, Quốc hội Việt Nam đã chính thức thông qua Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) với những điểm mới mang tính đột phá, trao quyền tự chủ rộng rãi cho các cơ sở giáo dục đại học, đồng thời siết chặt các yêu cầu về minh bạch, kiểm định và trách nhiệm giải trình nhằm nâng cao chất lượng toàn hệ thống giáo dục bậc cao.
Luật sửa đổi khẳng định vai trò chủ đạo của Nhà nước trong phát triển giáo dục đại học, đồng thời mở rộng quyền tự chủ ở bốn trụ cột chính: tự chủ học thuật, tổ chức – nhân sự, tài chính và hợp tác quốc tế. Điều này đồng nghĩa với việc các trường đại học có thể chủ động xác định chỉ tiêu và phương thức tuyển sinh, thiết kế chương trình đào tạo, liên kết đào tạo, cấp bằng tốt nghiệp và tổ chức nghiên cứu theo năng lực và chiến lược của từng cơ sở.
Một trong những thay đổi quan trọng là việc trao quyền quản lý tài chính và huy động nguồn lực hợp pháp trong và ngoài nước, cho phép các trường chủ động trong thu chi, phân phối kết quả tài chính và quản lý tài sản nhằm phát triển bền vững. Các cơ sở giáo dục đại học cũng được quyền tuyển dụng nhân sự, mời gọi các nhà khoa học uy tín trong và ngoài nước theo nhu cầu phát triển.
Tuy nhiên, quyền tự chủ không đồng nghĩa với buông lỏng quản lý: Luật mới bổ sung cơ chế kiểm soát quyền lực nội bộ, tăng cường liêm chính học thuật và minh bạch hóa tài chính cũng như hoạt động đào tạo – nghiên cứu, buộc các cơ sở giáo dục phải công khai thông tin và chịu trách nhiệm giải trình trước xã hội.
Luật xác định rõ vai trò của giáo dục đại học là nòng cốt trong phát triển nguồn nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài và thúc đẩy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, hệ thống đại học sẽ được định hướng phát triển theo mô hình hiện đại, linh hoạt, liên thông với thị trường lao động và hội nhập quốc tế, góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phát triển bền vững.
Việc thông qua Luật Giáo dục đại học sửa đổi được coi là một bước tiến quan trọng trong lộ trình đổi mới giáo dục đại học tại Việt Nam, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để các trường đại học chủ động hơn trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội và thị trường nhân lực chất lượng cao.
